پرسه‌زنی خرس با سه توله‌اش در جنگل

به گزارش خبرگزاری بهشهر بیدار ، جنگل‌های هیرکانی، این ذخیره‌گاه طبیعی باستانی در شمال ایران، یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های خرس‌های قهوه‌ای در کشور به شمار می‌رود. این جنگل‌های انبوه و سرسبز که در امتداد رشته‌کوه‌های البرز کشیده شده‌اند، پناهگاهی امن برای گونه‌های مختلفی از حیات وحش از جمله خرس‌های قهوه‌ای است، اما این میراث طبیعی هم‌اکنون با چالش‌های جدی از جمله تخریب زیستگاه، تغییرات اقلیمی و تداخل انسان با محیط زندگی حیوانات وحشی مواجه شده است.

خرس‌های قهوه‌ای به عنوان یکی از بزرگ‌ترین گوشت‌خواران ایران، نقش حیاتی در اکوسیستم‌های طبیعی جنگل‌های شمال کشور ایفا می‌کنند. این حیوانات با تغذیه از میوه‌ها، گیاهان، حشرات و حتی برخی حیوانات کوچک، تعادل جمعیت گونه‌های مختلف در این جنگل‌ها را حفظ می‌کنند.

جنگل‌های هیرکانی به دلیل پوشش گیاهی غنی و منابع غذایی فراوان، زیستگاه ایده‌آلی برای این گونه به شمار می‌رود. با این حال، شرایط زندگی این حیوانات در چند سال اخیر به دلیل عوامل انسانی و تغییرات محیطی دچار دگرگونی شده است.

جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران، به‌ویژه در استان مازندران و بخش‌هایی از گلستان و گیلان، یکی از زیستگاه‌های مهم این گونه محسوب می‌شود. بر اساس گزارش‌های سازمان حفاظت محیط زیست ایران و مطالعات میدانی، جمعیت دقیق این خرس‌ها به دلیل پراکندگی گسترده و دشواری در ردیابی، به طور کامل ثبت نشده است، اما برآوردهای تقریبی وجود دارد.

تعداد خرس‌های قهوه‌ای در سراسر ایران بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ فرد تخمین زده می‌شود.

در جنگل‌های هیرکانی مازندران، جمعیت قابل توجهی از این گونه زندگی می‌کنند، اما به دلیل فقدان داده‌های منسجم در تمامی مناطق، تعداد دقیق آنها مشخص نیست.

برخی برآوردها در مناطق خاص شمال کشور حضور ده‌ها تا چند صد فرد را نشان می‌دهند.

این خرس‌ها معمولاً در مناطق کوهستانی و جنگلی، به ویژه در بخش‌های مرتفع جنگل‌های هیرکانی که از تداخل زیاد انسانی دور هستند، دیده می‌شوند. مناطقی مانند پناهگاه حیات وحش سمسکنده و منطقه حفاظت‌شده میانکاله از زیستگاه‌های مهم این گونه در استان مازندران به شمار می‌روند.

خرس‌های قهوه‌ای در مناطق جنگلی و کوهستانی مناطق مرکزی و شرقی مازندران نیز دیده می‌شوند.

جنگل‌های نزدیک به ساری، نکا، بهشهر و مناطق کوهستانی بلده و کندوان، به عنوان زیستگاه‌های مهم این خرس‌ها شناخته می‌شوند.

جنگل‌زدایی، توسعه شهری و روستایی و افزایش کشاورزی در حاشیه جنگل‌ها از اصلی‌ترین تهدیدات برای خرس‌های قهوه‌ای است. با وجود ممنوعیت‌های قانونی، برخی موارد شکار خرس‌های قهوه‌ای برای استفاده از پوست و دیگر اعضای بدن آنها گزارش شده است.

افزایش برخوردهای میان خرس‌ها و انسان‌ها در مناطق نزدیک به روستاها، به‌ویژه در فصولی که منابع غذایی طبیعی کاهش می‌یابد، منجر به آسیب‌دیدگی و حتی مرگ خرس‌ها می‌شود.

با وجود تمامی تلاش‌ها، هنوز نیاز به برنامه‌های جامع‌تری برای حفاظت از خرس‌های قهوه‌ای و زیستگاه‌هایشان در جنگل‌های هیرکانی احساس می‌شود.

همکاری گسترده‌تر میان نهادهای دولتی، سازمان‌های مردم‌نهاد و مردم محلی برای مدیریت بهتر منابع طبیعی و جلوگیری از تخریب زیستگاه‌های حیوانات ضروری است.

همچنین توسعه قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای جلوگیری از شکار غیرقانونی و ایجاد برنامه‌های نظارتی بهتر می‌تواند به حفظ این گونه کمک کند.