انرژی هسته‌ای وسط آشپزخانه ما
به گزارش بهشهر بیدار ؛ ۲۰ فروردین‌ماه، روز ملی فناوری هسته‌ای است؛ نمادی از پیشرفت علمی ایران در یکی از پیچیده‌ترین حوزه‌های تکنولوژی. بااین‌حال، آنچه کمتر درباره‌اش گفته می‌شود، نقش بی‌صدای این فناوری در زندگی روزمره مردم است؛ از درمان و غذا تا آب، برق، کشاورزی و امنیت.
این گزارش نگاهی دارد به خانه‌ای معمولی در تهران، از نگاه مادری که در خلال یک روز، رد پای انرژی هسته‌ای را در سادگی‌های زندگی‌اش دنبال می‌کند.
شروع یک روز معمولی با انرژی هسته‌ای!
ناهید اسماعیلی، خانه‌دار ۴۳ساله ساکن تهران، یک روز عادی را آغاز می‌کند. صبحانه بچه‌ها را آماده می‌کند و چای را روی سماور گازی می‌گذارد. اما سؤال دخترش یسنا، همان‌طور که تخم‌مرغ را در تابه می‌شکند، ذهنش را درگیر می‌کند: «مامان، انرژی هسته‌ای یعنی چی؟»
پرسشی که شاید برای خیلی‌ها، یادآور آزمایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها و بحث‌های بین‌المللی باشد، برای ناهید تبدیل می‌شود به یک پیگیری در ذهن. او خودش هم نمی‌داند دقیقاً چیست، اما در ادامه روز، آرام‌آرام، با نشانه‌هایی آشنا می‌شود که نشان می‌دهند این فناوری، مدت‌هاست بی‌سروصدا در خانه‌اش حضور دارد.
در یخچال، دارویی که زندگی‌بخش شد
ناهید در یخچال دنبال داروی پدر می‌گردد. وقتی قوطی پلاستیکی کوچک را برمی‌دارد، به یاد روزهایی می‌افتد که پدرش با سرطان دست‌وپنجه نرم می‌کرد. پزشکان گفته بودند پرتودرمانی شانس نجات اوست؛ «همه‌مون می‌ترسیدیم. اشعه برامون یه چیز ترسناک بود. اما همین اشعه، بابامو برگردوند خونه.»
او حالا می‌داند که این درمان، بخشی از پزشکی هسته‌ای است. داروهای رادیوایزوتوپی که در ایران تولید می‌شوند، هر ماه جان هزاران بیمار را نجات می‌دهند. چیزی که قبلاً وابسته به واردات بود، حالا در داخل کشور تولید می‌شود و نه فقط در تهران که در شهرهای کوچک‌تر هم قابل‌دسترس شده است.
پرتو در سبد خرید
ناهید برای خرید روزانه به بقالی سر کوچه می‌رود. سبزی‌ها را که انتخاب می‌کند، بقال می‌گوید: «اینا پرتودهی شدن، دیگه نیازی به ضدعفونی شدید با مواد شیمیایی نیست.»
او اول فکر می‌کند این فقط یک تکنیک تبلیغاتی است، اما فروشنده توضیح می‌دهد که این روش با پرتوهای کنترل‌شده، انگل‌ها و قارچ‌ها را از بین می‌برد، بدون اینکه به بافت یا طعم مواد آسیب بزند.
این فناوری باعث شده بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات بدون آفت‌کش یا مواد نگهدارنده شیمیایی، ماندگارتر و سالم‌تر بمانند. پرتودهی مواد غذایی، روشی است که سازمان انرژی اتمی ایران در مراکز مشخصی انجام می‌دهد تا امنیت غذایی تقویت شود
فرزندانی با آینده‌ای امن‌تر
ظهر که بچه‌ها به خانه برمی‌گردند، یسنا با دفتر علومش می‌آید و می‌گوید امروز درباره تابش‌های طبیعی صحبت کرده‌اند. ناهید، که حالا اطلاعات بیشتری دارد، توضیح می‌دهد که حتی خاک، آفتاب و خود بدن انسان دارای پرتوزایی طبیعی هستند. ولی در کنار این، فناوری هسته‌ای کمک می‌کند با سنسورهای پرتویی، امنیت غذا و آب آشامیدنی تأمین شود.
در واقع، بسیاری از بسته‌بندی‌های غذایی با دستگاه‌های کنترل پرتویی، مورد پایش قرار می‌گیرند تا ورود مواد ناسالم یا قاچاق‌شده جلوگیری شود. این، بخشی از آن چیزی است که در فرودگاه‌ها، گمرک‌ها و صنایع غذایی جریان دارد؛ و تأثیرش مستقیم در زندگی خانواده‌هایی مانند خانواده ناهید دیده می‌شود.
در تماس با جنوب، صدای آب
بعدازظهر، ناهید با خواهرش در بندرعباس تماس تصویری دارد. بچه‌ها زیر دوش باغچه بازی می‌کنند و صدای آب جاری‌ست. خواهرش می‌گوید: «آب‌شیرین‌کن جدید زدن. گفتن با انرژی هسته‌ایه. هم طعمش خوبه، هم فشارش.»
فناوری نمک‌زدایی هسته‌ای، از طریق گرمای مازاد نیروگاه‌های اتمی یا سیستم‌های حرارتی جانبی، آب شور را تبدیل به آب شیرین می‌کند. این روش، برای مناطق گرم و کم‌آب، مثل جنوب کشور، حیاتی شده است و هر خانواده‌ای که آب شرب سالم دارد، بی‌آنکه بداند، مدیون این فناوری است.
نیروگاهی که شب را روشن نگه می‌دارد
شب هنگام، وقتی لامپ مطالعه پسرش در حال چشمک‌زدن است، برق لحظه‌ای قطع و وصل می‌شود. همسر ناهید می‌گوید: «خوشبختانه الان برق بوشهر وصله. اگه نبود، وضع خیلی بدتر بود.»
نیروگاه بوشهر در حال حاضر بخش قابل‌توجهی از برق جنوب کشور را تأمین می‌کند. با برنامه‌ریزی برای ساخت نیروگاه‌های جدید در استان‌های دیگر، ایران قصد دارد تکیه خود را بر سوخت‌های فسیلی کاهش دهد و به انرژی‌های پاک و پایدار رو بیاورد. این یعنی شب‌هایی روشن‌تر، هزینه برق کمتر، و تنفس هوای پاک‌تر برای نسل آینده.
وقتی علم بی‌صدا از در وارد می‌شود
پایان روز، ناهید دفتر دخترش را می‌بندد و لیوان شیر شبانه بچه‌ها را می‌آورد. دخترش دوباره همان سؤال را می‌پرسد: «مامان، انرژی هسته‌ای یعنی چی؟»
و این بار، مادر مکث نمی‌کند. آرام لبخند می‌زند و می‌گوید: «یعنی پرتویی که جون بابابزرگتو نجات داد. یعنی غذایی که سالم‌تر رسیده به سفره‌مون. یعنی آبی که به خاله‌ات رسیده. یعنی برقی که همین چراغو روشن نگه داشته… انرژی هسته‌ای همه‌جای زندگی‌مونه. فقط صدا نداره.»
به هر حال روز ملی فناوری هسته‌ای، فقط یک مراسم رسمی یا یک دستاورد ملی نیست؛ بلکه فرصتی است برای دیدن علمی که از پشت درهای آزمایشگاه‌ها، آرام و بی‌صدا وارد خانه‌ها شده است. علمی که جان می‌بخشد، امنیت می‌آورد، و کیفیت زندگی را بالا می‌برد؛ حتی اگر نامش برای بسیاری هنوز هم مبهم باشد.
انتهای خبر/
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید