خداشناسی اصل اول توحید

خداشناسی اولین اصل توحید است. امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: «اول الدّین معرفته» یعنی ابتدای دین شناخت خداست و بسیار توصیه شده است که حتی در دعا از خدا بخواهیم که به ما نسبت به خودش معرفت (شناخت) بدهد، که دعای زیبا و ژرف «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ … – خدایا تو خودت خود را به من بشناسان …» از جمله این آموزه‌هاست.

تمامی قرآن کریم سخن در معرفی خداوند متعال دارد و توصیه مؤکد شده است که در این آیات تعقل، تدبر و تفکر نمایید. اگر کسی در مورد این که «خدا کیست؟» فکر نکند، که اصلاً به هیچ معرفی دست نمی‌یابد و خدا شناس نمی‌گردد. پس چطور ممکن است گفته شود که در مورد «خدا کیست» فکر نکنید؟! سوره توحید سراسر معرفی این است که خدا کیست و هم چنین بسیاری از آیات دیگر؛ مانند:

«هُوَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ * هُوَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ * هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْمَاء الْحُسْنَى یُسَبِّحُ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ» (الحشر، ۲۲ تا ۲۴)

ترجمه: اوست‌خدایى که غیر از او معبودى نیست داننده غیب و آشکار است اوست رحمت‌گر مهربان * اوست‌خدایى که جز او معبودى نیست همان فرمانرواى پاک سلامت [بخش و]مؤمن [به حقیقت‌حقه خود که]نگهبان، عزیز، جبار [و]متکبر [است]، پاک است خدا از آنچه [با او]شریک مى‌گردانند * اوست‌خداى خالق، نوساز، صورتگر [که]بهترین نام‌ها [و صفات]از آن اوست آنچه در آسمان‌ها و زمین است [جمله]تسبیح او مى‌گویند و او عزیز حکیم است.